De heptathlon, ofte de zevenkamp, de disicpline waar onze Belgische Nafi dit weekend wereldkampioen in werd. Maar het woord hepta deed mij, ik weet niet meer waarom, denken om eens te kijken hoe vanwaar die prefixen nu precies komen, want etymologie, ik lust dat wel.
De numerieke prefixen duiden in de scheikunde op een aantal atomen of atoomgroepen. De meeste van deze prefixen zijn aan het Grieks ontleend.
Cijfer Oud grieks Scheikundig equivalent
1 ‘heis’ Mono
2 ‘duo’ Di
3 ‘treis’ Tri
4 ‘tettares’ Tetra
5 ‘pente’ Penta
6 ‘heks’ Hexa
7 ‘hepta’ Hepta
8 ‘okto’ Octa
9 ‘ennea’ Nona
10 ‘deka’ Deca
En toen besliste één of andere kronkel in mijn hoofd dat Hepta nogal veel op sept zijnde 7 lijkt, dat octo 8 en deca alom bekend staat als 10.
En zo kwam ik dan bij de Latijnse telwoorden uit:
Getal Hoofdtelwoord
1 unus
2 duo
3 tres
4 quattuor
5 quinque
6 sex
7 septem
8 octo
9 novem
10 decem
En zie, daar stond ik ineens met een paar maanden in gedachten. September, oktober, november, december.
Maar septem is toch zeven, terwijl september de negende maand is. Toch? En oktober, dat is toch de tiende maand zeker. Waarom dan 8 als voorvoegsel?
Wikipedia! Help mij!
September staat dus wel degelijk voor de zevende maand, oktober voor de achtste maand, november de negende en – goed geraden – december voor de 10de maand.
Ik pikte er als voorbeeld oktober uit, omdat dat – ondermeer – de langste maand van het jaar is.
Vanop Wikipedia:
Oktober is de tiende maand van het jaar in de gregoriaanse kalender en heeft 31 dagen. De naam komt van het Latijnse octo voor acht. Oktober was oorspronkelijk de achtste maand van het jaar, omdat tot 153 v.Chr. het Romeinse kalenderjaar in maart begon.
Blij dat ik dit ook weer weet.